Сёння - Сусветны дзень супраць смяротнага пакарання
Ініцыятыва
штогод адзначаць дзень супраць смяротнага пакарання належыць Сусветнай кааліцыі
па забароне смяротнага пакарання. Кааліцыя
аб'ядноўвае каля сарака праваабарончых арганізацый, у тым ліку
"Міжнародную амністыю", а таксама адвакацкія аб'яднання, прафсаюзы,
мясцовыя і рэгіянальныя органы ўлады.
У
верасні 2007 года Камітэт міністраў Савета Еўропы прыняў рашэнне заснаваць у
рамках Сусветнага дня Еўрапейскі дзень барацьбы супраць смяротнага пакарання. Бо
менавіта Еўропа з 1997 года дэ-факта з'яўляецца прасторай, вольным ад смяротнай
кары.
Сёння
Беларусь - адзіная еўрапейская краіна, якая не ўваходзіць у Савет Еўропы. Асноўнай
перашкодай для ўваходжання з'яўляецца наяўнасць у краіне смяротнага пакарання.
У
1993 годзе беларускі парламент атрымаў статус спецыяльнага запрошанага ў
Парламенцкай асамблеі Савета Еўропы (ПАСЕ), але ўжо ў 1996 быў пазбаўлены
гэтага статусу пасля рэферэндуму, які ўзаконіў смяротнае пакаранне.
У
чэрвені 2009 года ПАСЕ прыняла рэзалюцыю аб вяртанні Беларусі статусу
спецзапрошанага пры ўмове адмены смяротнага пакарання ці ўвядзення мараторыя на
яе. Аднак
ужо ў наступным годзе ў Беларусі былі здзейсненыя новыя пакарання, пасля чаго
ПАСЕ афіцыйна рэкамендавала сваім сябрам не наведваць краіну. Пасля
расстрэлу ў 2012 годзе Дзмітрыя Канавалава і Уладзіслава Кавалёва,
абвінавачаных у здзяйсненні тэракту ў мінскім метро, генсакратар СЕ Турб'ерн
Ягланд заявіў: "Наяўнасць у Беларусі смяротнага пакарання не дазваляе ёй
мець які-небудзь статус у рамках Савета Еўропы".
Паводле
звестак "Міжнароднай амністыі" і кампаніі "Праваабаронцы супраць
смяротнага пакарання ў Беларусі", за апошнія дваццаць гадоў у краіне пакарана
больш за 400 чалавек.
Як
расказаў БелаПАН каардынатар кампаніі Андрэй Палуда, сітуацыя з адсочваннем
выпадкаў смяротнага пакарання вельмі ўскладнена "поўнай закрытасцю
дзяржаўных органаў".
Асобнай
праблемай застаецца беларуская практыка выканання смяротных прысудаў. "Сваякам
не паведамляюць ні дату расстрэлу, ні месца пахавання, у пасведчанні аб смерці
ў графе" прычына смерці "ставяць прочырк. Цела расстралянага родным
не выдаецца. На ўсе запыты аб гэтым даецца стандартны адказ:" час прывядзення
прысуду ў сілу і месца пахавання не паведамляецца ", - паведаміў Палуда.
На
заклікі праваабаронцаў ўвесці мараторый на пакаранне смерцю альбо адмяніць яе
ўлады спасылаюцца на вынікі рэферэндуму 1996 года, падчас якога большасць
беларускіх грамадзян выступілі за захаванне смяротнага пакарання.
“Аднак
з тых часоў прайшло ўжо 16 гадоў, - падкрэслівае Палуда. - Мне асабліва "падабаецца”
адказ беларускіх чыноўнікаў аб тым, што пытанне адмены смяротнага пакарання ў
Беларусі - гэта пытанне часу. Але пры гэтым не гаворыцца, якога часу - месяца,
года , або дзесяцігоддзяў ".
10
кастрычніка актывісты кампаніі "Праваабаронцы супраць смяротнага пакарання
ў Беларусі" правядуць у Мінску прэзентацыю фільма "Убыл по приговору”
, прысвечанага праблеме смяротнай кары. "Звычайна
такі фразай (убыл по приговору) сваякам
і паведамляюць аб тым, што чалавек пакараны, калі яны прыносяць яму перадачу ў
турму. Тое ж самае пішацца ў асабістай картцы асуджанага", - паведаміў
праваабаронца.
"Што
ж тычыцца самой кампаніі, то яна працуе ўвесь час. Мы пастаянна арганізуем
дыскусійныя сталы, распаўсюджваем інфармацыйныя матэрыялы і налепкі, не
прымяркоўваючы гэтыя мерапрыемствы да якіх-небудзь дат. Таму што пытанне аб
адмене смяротнага пакарання - вельмі рэзанансная праблема, якая прываблівае
ўвагу грамадства у любы час ",
- перакананы каардынатар кампаніі.
