Amnesty International апублікавала штогадовы агляд па смяротнаму пакаранню ва ўсім свеце
“2015 год быў адзначаны рэзкім павелічэннем колькасці асобаў, пакараных смерцю – прынамсі 1 634 – гэта самы высокі паказчык, зафіксаваны Amnesty International з 1989 года," — гаворыцца ў штогадовым дакладзе аб смяротным пакаранні ў 2015 годзе, апублікаваным на сайце арганізацыі.
"Краіны выкарыстоўвалі розныя метады: павешанне, расстрэл, смяротныя ін'екцыі, адсячэнне галавы. Яны рабілі гэта з абыякавай дакладнасцю, у выніку чаго колькасць пакаранняў смерцю вырасла больш чым у два разы ў параўнанні з 2014 г. Амаль 90 % з іх адбылося ўсяго ў трох краінах: Іране, Пакістане і Саудаўскай Аравіі. Аднак гэтыя лічбы не ўлічваюць Кітай, дзе статыстыка пакаранняў застаецца дзяржаўнай таямніцай. Нягледзячы на тое, што ўвесь год быў азмрочаны ўсплёскам пакаранняў смерцю, існавалі і пэўныя пробліскі надзеі. Чатыры краіны назаўжды выкрэслілі смяротнае пакаранне з свайго заканадаўства, больш за палову ўсіх краінаў свету адвярнуліся ад гэтага жорсткага, бесчалавечнага і зневажальнага для годнасці абыходжання," — піша Amnesty International.
У Беларусі суды вынеслі як мінімум два новыя смяротныя прысуды. На канец 2015 года прынамсі тры чалавекі чакалі смяротнага пакарання. 18 сакавіка Сяргей Іваноў быў асуджаны да смяротнага пакарання Гомельскім абласным судом за забойства, здзейсненае ў жніўні 2013 года. Яго інтарэсы прадстаўляў прызначаны дзяржавай адвакат.
Генеральны дакладчык Парламенцкай асамблеі Рады Еўропы па адмене смяротнага пакарання, Мар’еттай Караманлі, асудзіла смяротны прысуд, вынесены Сяргею Іванову ў канцы судовага разбору, які праходзіў за зачыненымі дзвярыма.
У красавіку Спецыяльны дакладчык ААН па пытанні аб становішчы ў галіне правоў чалавека ў Беларусі таксама выказаў аналагічную занепакоенасць закрытасцю гэтага судовага разбору
У Беларусі 20 лістапада прысудзілі да смерці яшчэ аднаго мужчыну, Івана Куляша, за «здзяйсненне забойства з асаблівай жорсткасцю», крадзеж і разбой. Згодна з заключэннем судова-медыцынскай экспертызы, Івану Куляшу было дыягнаставана антысацыяльнае засмучэнне асобы. Аднак Гродзенскі абласны суд прызнаў яго здаровым.
28 студзеня ўступілі ў сілу папраўкі да Крымінальнага кодэксу, якія прадстаўляюць магчымасць замены смяротнага прысуду пажыццёвым зняволеннем на стадыі дасудовай вытворчасці на падставе пагаднення з абвінавачваннем.
Спецыяльны дакладчык ААН па пытанні аб становішчы ў галіне правоў чалавека ў Беларусі выказаў занепакоенасць тым, што асобы, якім пагражае смяротнае пакаранне ў Беларусі, па-ранейшаму пазбаўленыя справядлівага судовага разбору, не паведамляецца дата і час пакарання, целы пакараных не вяртаюцца сваякам, а месца пахавання не раскрываецца.
4 мая сітуацыя ў Беларусі разглядалася ў рамках Універсальнага перыядычнага агляду ААН. Беларусь пагадзілася з наступнымі рэкамендацыямі: правесці грамадскую кампанію на карысць адмены смяротнай кары з мэтай ратыфікацыі другога Факультатыўнага пратаколу да Міжнароднага пакту аб грамадзянскіх і палітычных правах (МПГПП), накіраванага на адмену смяротнага пакарання; і разгледзець ўвядзенне мараторыя на кары і адмену смяротнага пакарання. Яна прыняла да ведама, але адпрэчыла, наступныя рэкамендацыі: прыняць канкрэтныя меры па адмене смяротнага пакарання, у тым ліку ўвесці мараторый на кары: ратыфікаваць другі Факультатыўны пратакол да МПГПП; і дазволіць сваякам зняволеных, асуджаным на смерць, наведваць зняволеных перад правядзеннем пакарання і хаваць іх цела пасля пакарання смерцю, - гаворыцца ў аглядзе Amnesty International пра Беларусь.
