Скажы НЕ смяротнаму пакаранню

З панядзелка, 30 сакавіка, Магілёўскі абласны суд разглядае гучную крымінальную справу па масаваму забойству 15-гадовай даўніны. На лаве падсудных, як і 13 год таму, – Павел Паўлючэнка, Сяргей Юшкевіч, Мікалай Ракуцін і Генадзь Салаўёў. Усім пагражае вышэйшая мера пакарання – расстрэл. 

Нагадаем, у 2005 годзе ў вёсцы Вялікая Машчаніца Бялыніцкага раёна была забітая сям'я з шасці чалавек, двое з іх – дзеці. На наступны дзень міліцыя затрымала пяць падазроных, аднавяскоўцаў забітых. Падчас следства абвінавачаныя прызнавалі віну, але ў судзе ўсе заявілі, што іх білі і прымушалі прызнацца ў тым, чаго яны не рабілі. Следства ішло паўтары гады, а суд – 11 месяцаў.

2 лістапада 2007 года суд Магілёўскай вобласці апраўдаў затрыманых па абвінавачванні ў забойстве, а пракуратуры вынеслі прыватнае вызначэнне за недапушчальныя метады следства. Але праз 14 гадоў чацвярых фігурантаў справы затрымалі зноў. Іх зноў абвінавачваюць у здзяйсненні таго ж забойства. У гэты раз следства абапіраецца на экспертызу пахавых слядоў, вынікі якой нібыта паказваюць на вінаватасць мужчын. Абвінавачаным, як і 13 гадоў таму, зноў пагражае выключная мера пакарання – расстрэл.

Падрабязнасці справы можна прачытаць у нашым матэрыяле:

У Магілёве пачаўся суд па масавым забойстве 15-гадовай даўніны

 У якіх умовах праходзіць суд? 

Першае паседжанне па справе. Фота: TUT.BY

Суд Магілёўскай вобласці разглядае гучную крымінальную справу ў будынку суда Ленінскага раёна Магілёва. Старшынствуючым па справе прызначаны суддзя суда Магілёўскай вобласці Сяргей Каралёў.

Суд адбываецца ў адкрытым рэжыме, неглядзячы на абвешчаную ў свеце пандэмію каранавірусу. Але, як паведамляе mspring.online, у судзе прадпрымаюцца меры для захавання здароўя наведвальнікаў працэсу. Канвойная служба рассаджвае ўсіх такім чынам, каб паміж імі было як мінімум адно пустое крэсла, а таксама мерае тэмпературу з дапамогай інфрачырвонага тэрмометра. У другі дзень у аднаго з гледачоў працэсу прыбор паказаў тэмпературу ў 37.2 градуса. Яго адразу выдалілі з залы суда.

Што адбывалася ў першы тыдзень суда?

Як адзначае часопіс пра правы чалавека mspring.online, судовы працэс, напэўна, расцягнецца на пару месяцаў.

У першы дзень у судзе выступіў пацярпелы Павел Півавараў, бацька забітых дзяцей. Другі дзень суда быў прысвечаны допыту пацярпелага Ігара Сушы. Пасля допыту абаронца абвінавачанага спытаў, якім словах мужчыны можна верыць, бо яго паказанні за час судовых слуханняў моцна адрозніваюцца. Той адказаў, што цяперашнім, таму што тады, 13 гадоў таму, ён «нёс эмацыйны трызненне», быў не ў сабе з-за перажыванняў, запойна піў, таму агучваў і чуткі, і свае здагадкі, піша TUT.BY.

За гэты час, па інфармацыі TUT.BY, у  судзе дапыталі першага абвінавачанага, 32-гадовага Мікалая Ракуціна. У 2005-ым годзе, калі адбылося забойства, яму толькі споўнілася 18 гадоў. Яго падрабязна распытваюць аб тым, што ён рабіў 15 гадоў таму ў дні да і пасля забойства.

Мікалай Ракуцін. Фота: TUT.BY

Паведамляецца, што ён настойвае, што нікога не забіваў. Па сутнасці, Ракуцін паўтарае ўсе свае паказанні, якія даваў у судзе 13 гадоў таму, пасля якога быў апраўданы. Ракуцін даволі падрабязна распавёў, што падчас папярэдняга следства 15 год таму яго збівалі супрацоўнікі міліцыі, патрабуючы ва ўсім прызнацца. Білі рукамі, кнігамі па розных частках цела так, каб не заставалася сінякоў. Ён, кажа, не ведаў, у чым прызнавацца, пакуль яму не распавялі, што гаворка пра забойства той сям'і і не паказалі некалькі фота з месца злачынства.

У другі раз па гэтай справе Ракуціна затрымалі 2 лістапада 2018 года на працы. Затрымлівалі яго, па словах Ракуціна, жорстка. На працу прыехалі трое ў цывільным, заламалі рукі, надзелі на галаву мяшок, у ім прывезлі ў Бялыніцкім РАУС.

Ракуцін лічыць, што яго «пахавыя сляды» пакінулі на месцы злачынства наўмысна і ўжо пасля вынясення апраўдальнага прысуду. Кажа, яму нехта казаў, што такое магчыма. І нездарма, упэўнены ён, пах нібыта застаўся пад слядамі крыві на цэгле, пра якую Ракуцін гаварыў па падгаворванні міліцыянтаў на допыце да суда 2007 года.

– А як вы растлумачыце свае пахавыя сляды пад плямай крыві ахвяры на вушаку дзверы? 

– Гэта вы спытаеце ў тых, хто гэты пах там пакінуў. А пакінулі яго там спецыяльна, таму што калі б ён быў толькі на цэгле, гэта было б падазрона.

Ракуцін распавёў, што на працягу гэтых 13 гадоў прама ў РАУС хтосьці, але дакладна не медыцынскі супрацоўнік, двойчы браў у яго кроў –  з вены проста ў шпрыц. Для чаго –  ён не ведае, яму не казалі. Але абодва разы папярэджвалі: пакуль не дасі кроў – ня выйдзеш з будынка. Абвінавачаны лічыць, што яго кроў і выкарыстоўвалі для таго, каб пакінуць яго «пах» на месцы злачынства, то бок доказы сфабрыкаваныя –  зноў. На што суддзя заўважыў, што ёсць дадзеныя аб тым, што гэтыя старыя ўзоры крыві згнілі і былі не прыдатныя для даследавання.

Слуханне справы працягваецца. 

Якія застаюцца пытанні да справы? 

Фота: TUT.BY

На дадзены момант у справе, па меркаванні магілёўскіх праваабаронцаў, да гэтага часу застаюцца дзіўныя моманты.

1. У першую чаргу, у кастрычніку 2019 года: калі следства ўжо падыходзіла да канца, дом, дзе адбылося забойства, згарэў. Там ніхто не жыў 14 гадоў. Электрычнасць там абрэзалі. Прычыну пажару дагэтуль публічна не абвясцілі.
2. Нечакана з фігурантаў крымінальнай справы знік адзін чалавек (было пяць, стала чатыры). Са спісу абвінавачаных прыбралі Аляксандра Клепчу. Як сцвярджае сайт 6tv.by, менавіта на паказаннях Клепчы шмат у чым «трымаецца» крымінальная справа. Паводле непацверджанай інфармацыі, мужчына заключыў са следствам дасудовае пагадненне. Ніякіх падрабязнасцяў пра гэта не ведаюць (ці не хочуць выдаваць) нават яго бліжэйшыя сваякі. TUT.BY паведамляе, што ён «выступае сведкам па стане здароў'я».
3. Судовы працэс рэгулярна пераносіўся. Першае паседжанне павінна было адбыцца яшчэ ў снежні 2019 года. Потым яго перанеслі на студзень 2020. У выніку, суд пачаўся 30 сакавіка 2020 года. Паводле інфармацыі 6tv.by, гэта звязана з тым, што ўсе фігуранты то давалі прызнальныя паказанні, то ад іх адмаўляліся.
4. Яснасці ў тым, што адбываецца, не хапае ў тым ліку і таму, што фігуранты і іх адвакаты далі падпіску пра неразгалошванне.

Як адзначае TUT.BY, па прыгаворы Магілёўскага абласнога суда рэчавыя доказы, у тым ліку і талкушка, на якой былі выяўлены пахавыя сляды, якія належаць Клебчы, павінны былі знішчыць пасля ўступлення ў сілу прысуду. Незразумела, што тады даследавалі эксперты ў 2018-м. Запіска Салаўёва, у якой ён піша, што ведае, дзе Паўлючэнка схаваў нож, якім забіваў людзей, у спісе рэчдокаў ў прысудзе 2007 года не паказваецца. Калі гэтая запіска існавала ў 2005 годзе, незразумела, чаму яе не разглядалі на першым судзе і канфіскавалі толькі ў 2018 годзе.